Onderzoek naar de Memrec-methode
Wetenschappelijk onderzoek is een proces van jaren. Met elke nieuwe studie leren we meer over de Memrec-methode. Op deze pagina lees je meer over het wetenschappelijk onderzoek dat heeft geleid tot de Memrec-methode.
Over Merel Kindt
Prof. dr. Merel Kindt is hoogleraar Experimentele klinische psychologie aan de Universiteit van Amsterdam (UvA). Ze is de grondlegger van de Memrec-methode als behandeling voor fobieën, paniek en PTSS. Vanaf het begin van haar loopbaan is ze geïnteresseerd in angst.
In 1991 studeerde ze cum laude af aan de UvA. In 1996 promoveerde ze er op Cognitive processing in anxiety. Bias, inhibition and avoidance. Na haar opleiding tot psychotherapeut kwam ze in dienst van de Universiteit Maastricht. In 2003 keerde ze terug naar Amsterdam, als hoogleraar Klinische psychologie.
Na de ontdekking van de Memrec-methode en fundamenteel onderzoek naar de werking en randvoorwaarden, richtte ze in 2018 Kindt Clinics op. Het doel daarvan was om de behandeling beschikbaar te maken voor een groter publiek, en kennisuitwisseling tussen de wetenschap en praktijk mogelijk te maken.
Merel is een paar uur per week actief bij Kindt Clinics, maar richt haar aandacht vooral op verdergaand wetenschappelijke onderzoek naar Memrec aan de UvA.
Waarom angst?
Het RIVM publiceert regelmatig een top 10 van ziektelast. Angststoornissen staan in de top 5, samen met o.a. coronaire hartziekten, beroerte en COPD.
Vanwege de enorme belemmering die ze kunnen veroorzaken, hebben angststoornissen dus een grote maatschappelijke relevantie. Dat maakt dat Merel Kindt al vanaf het begin van haar wetenschappelijke carrière gegrepen is door het onderwerp.
“Mensen gaan niet dood aan angst, maar velen zouden dat wel wensen”
– Barlow (angstonderzoeker)
Het onderzoek naar Memrec in vogelvlucht
Het wetenschappelijk onderzoek van Merel Kindt richt zich op het begrijpen van de neurobiologische en psychologische processen van angst. De nadruk ligt op veranderingen in de behandeling van angst. Hoewel cognitieve gedragstherapie (CGT) bij veel angststoornissen effectief is in het verminderen van de angst, keert de angst in veel gevallen na verloop van tijd terug.
Dit lijkt te komen doordat CGT de angstige respons wegneemt, maar niet het oorspronkelijke angstgeheugen wist. Doordat het intacte angstgeheugen op een gegeven moment weer bovendrijft, keert de angst terug.
Lange tijd dacht men dat een eenmaal aangeleerde angst voor altijd in het brein verankerd zat. Neurowetenschappers toonden echter aan dat het geheugen niet zo onomkeerbaar is als gedacht. Onderzoek bij dieren en mensen toont aan dat we een angst, door deze op te roepen, in een instabiele staat kunnen brengen. In die instabiele staat kan het angstspoor blijvend gewijzigd worden.
Ingrijpen op het reconsolidatieproces van het angstgeheugen kan dus voorkomen dat de angst terugkeert. Dit inzicht vormt de basis van de Memrec-methode. Door het angstgeheugen te activeren en instabiel te maken, kunnen we ingrijpen op het reconsolidatieproces. Normaal gesproken zou het brein de zojuist geactiveerde angst weer opnieuw opslaan. Door dit te voorkomen, middels de bètablokker die dit proces eenmalig verstoort, vindt het heropslagproces niet plaats.

Inaugurele rede van Merel Kindt: Morgen van zijde en zonder vrees
In 2008 werd Merel Kindt hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam. Haar inaugurele rede was getiteld Morgen van zijde en zonder vrees, naar het gedicht van Eurydice van Gerard Achterberg.
De conclusie van de rede luidt: “Behandeling [van angst] zal zich niet alleen moeten richten op het versterken van nieuw gedrag zoals in de afgelopen decennia, maar in de eerste plaats op het verzwakken van het emotionele geheugen. Alleen dan zal angst permanent kunnen worden teruggedrongen.”

Vervolgonderzoek naar Memrec
Aan de UvA doen wetenschappers voortdurend vervolgonderzoek naar de Memrec-methode. De nadruk in het onderzoek ligt nu op het bepalen van de randvoorwaarden voor een succesvolle behandeling, zoals de minimale of maximale duur van de blootstelling, en de precieze rol van slaap in het reconsolidatieproces.
Het onderzoek gaat ook over de toepassing van de Memrec-methode bij andere klachten, zoals sociale angst en bredere paniekklachten.
Soms zoeken de onderzoekers mensen die een behandeling willen voor hun klachten, ten behoeve van het onderzoek. De afdeling van de Universiteit van Amsterdam die dit onderzoek leidt heet Psypoli.
Onderzoeks-deelname
Onderzoekers aan de UvA zoeken regelmatig mensen die een behandeling willen voor hun klachten ten behoeve van het onderzoek naar de Memrec-methode.
Op dit moment is er ruimte voor mensen met een (brede) paniekstoornis.
Voor meer informatie, ga naar www.psypoli.nl.
Wetenschappelijke artikelen
Beyond extinction: Erasing human fear responses and preventing the return of fear.
Prediction Error Governs Pharmacologically Induced Amnesia for Learned Fear
An Abrupt Transformation of Phobic Behavior After a Post-Retrieval Amnesic Agent
The surprising subtleties of changing fear memory: a challenge for translational science
Kindt, M. (2017). The surprising subtleties of changing fear memory: a challenge for translational science. Phil. Trans. R. Soc, B 373: 20170033.
Pharmacologically induced amnesia for learned fear is time and sleep dependent
Kindt, M. & Soeter, M. (2018). Pharmacologically induced amnesia for learned fear is time and sleep dependent. Nature Communications, 9, 1316.
Andere publicaties
Merel Kindt is betrokken geweest bij meer dan 150 publicaties in wetenschappelijke tijdschriften.