Meestvoorkomende angsten

Top 10 angsten en fobieën

Er is bijna geen onderwerp te verzinnen of er bestaat wel een fobie voor, maar sommige fobieën komen veel vaker voor dan anderen. Dit zijn de tien meest voorkomende angsten in Nederland.

In Nederland is de angst voor spinnen de meest voorkomende. Mensen met spinnenangst zijn continu op hun hoede, checken bijvoorbeeld ’s avonds grondig de slaapkamer, en mijden angstvallig plaatsen waar spinnen zouden kunnen zijn. In geen enkel ander land ter wereld komt deze angst zo veel voor, hoewel juist in Nederland nauwelijks gevaarlijke spinnen voorkomen. 

De angst om opgesloten te zijn of niet weg te kunnen. Dat omvat natuurlijk alle kleine ruimtes (liften, toiletten, MRI-scanners), maar soms ook plaatsen waar je niet kunt ‘ontsnappen’, zoals tijdens de reis in een trein of vliegtuig, of in een bioscoopzaal in het midden van een rij. Ook in grote menigten kan de paniek toeslaan. Mensen met claustrofobie houden vaak continu de uitgangen (de ‘vluchtroutes’) in de gaten en vergaderen liever met de deur open. Vliegangst draait vaak ook om deze angst om niet weg te kunnen.

Acrofobie is een buitensporige angst voor hoogtes, oftewel hoogtevrees. Mensen met deze angst aarzelen om een balkon te betreden, een brug over te steken, in de buurt van een raam met uitzicht te komen, of soms zelfs maar een trap te beklimmen. Hoogtevrees kan gaan om alleen grote hoogtes of juist kleine hoogtes. Het is overigens niet altijd zo dat iedereen met hoogtevrees alleen bang is voor het uitzicht. In veel gevallen draait de angst om het verlies van controle; angst om te vallen of springen.

Trypanofobie is de buitensporige angst voor prikken, een aandoening waardoor mensen soms huisartsen, tandartsen of zelfs belangrijke medische behandelingen vermijden. Als zich toch een keer een situatie voordoet waar een injectie niet te vermijden is, kunnen de angstgevoelens zo extreem zijn dat mensen flauwvallen. Injectiefobie, en de daaraan gerelateerde angst voor naalden of voor bloed is goed behandelbaar.

Sociale fobieën draaien om de angst voor wat andere mensen zouden kunnen denken. Iedereen is wel eens onzeker of verlegen, maar een sociale fobie kan menselijk contact zo moeizaam maken dat men er  onder lijdt, zowel privé als op  het werk. In tegenstelling tot de meeste andere angsten op deze lijst is een sociale fobie vaak wat moeilijker te behandelen, behalve als de angst zich beperkt tot specifieke situaties.

Welke angst heb jij?




Een fobie voor muizen geldt bijna altijd ook voor ratten. Niemand vindt het fijn om thuis een muis of rat te zien, of zelfs maar het idee te hebben dat er een zit, maar bij mensen met een muizenfobie gaat het verder. Bij het zien van een muis overheerst de paniek. Vaak durven ze de ruimte waar ze de muis gezien hebben niet meer in. Zelfs plaatjes van een rat of muis kunnen al genoeg zijn om de angst op te roepen. 

Hondenfobie (ook wel kynofobie) is de buitensporige angst voor honden. Soms beperkt de angst zich tot bepaalde soorten honden, zoals blaffende honden of zogenoemde ‘vechthonden’, maar in andere gevallen gaat het om alle soorten honden. De angst speelt vaak met name bij honden die niet aangelijnd zijn, en die speels of druk gedrag vertonen. Soms, maar meestal niet, hebben mensen met hondenangst een nare ervaring gehad met een hond. Hondenfobie belemmert mensen om (alleen) naar buiten te gaan, of parken, bossen of stranden op te zoeken.

Angst voor onweer

De angst voor onweer draait vaak om de angst voor de knallen, al dan niet in combinatie met flitsen. De angst wordt vaak al opgeroepen door de dreiging van onweer. Mensen met deze fobie volgen het weerbericht nauwgezet, en voorkomen het zien of horen van onweer. Met gemiddeld 25 dagen onweer per jaar, kan onweersangst dus flink belemmerend zijn.

Mensen met wespenfobie zijn buiten niet op hun gemak gedurende het wespenseizoen. Met name aan het eind van de zomer, als de wespen meer toenadering zoeken tot mensen, loopt de angst hoog op. Vaak heeft de angst te maken met het feit dat wespen kunnen steken, al weet men rationeel dat een wespensteek niet extreem pijnlijk is. Soms geldt de angst ook voor bijen of andere insecten.

Angst bij het autorijden bestaat in verschillende gradaties. Gaat het om onzekerheid over de eigen rijvaardigheid, dan kunnen extra rijlessen raadzaam zijn. Als echter de paniek toeslaat in de auto, is sprake van een irreële angst. Vaak draait rijangst om angst voor een paniekaanval. Deze angst kan specifiek opspelen op snelwegen, in tunnels, of op andere plekken zonder uitwegen, of juist alleen vanaf een bepaalde afstand van huis.

Tips om om te gaan met angst

01.

Probeer te voorkomen dat de angst erger wordt.

Als je ergens angstig voor bent, vermijd je het liefst alle situaties waarin je met de angst kunt worden geconfronteerd. Probeer te voorkomen dat je steeds meer situaties gaat vermijden, want dat maakt de angst steeds belemmerender.

02.

Wees open over je angst

Mensen die zelf geen fobie hebben, kunnen zich vaak maar moeilijk voorstellen dat je zo angstig kunt zijn voor iets dat niet werkelijk levensbedreigend is. Soms denken mensen zelfs grappig te zijn door iemand met zijn angst te confronteren. Door open te zijn over fobieën, creëren we meer begrip.

03.

Overweeg een behandeling

Fobieën zijn vaak goed te behandelen. De 3 behandelmethoden met wetenschappelijke onderbouwing zijn: cognitieve gedragstherapie (vaak exposure-therapie, dus geleidelijke blootstelling aan je angst), EMDR (als er sprake is van een traumatische ervaring met de angst) en Memrec (eenmalige behandeling).

Meer weten over de behandeling van fobieën?

Kindt Clinics is een gespecialiseerd behandelcentrum voor angst, opgericht door prof. dr. Merel Kindt, hoogleraar Klinische psychologie aan de Universiteit van Amsterdam. Kindt Clinics maakt gebruik van de Memrec-methode om fobieën in één dag te behandelen.